Πολλές φορές στη ζωη μας βρισκόμαστε αντιμέτωποι με καταστάσεις και βιώματα που μας ωθούν στο να παίρνουμε σημαντικές αποφάσεις τόσο για εμάς όσο και για τους γύρω μας. Έτσι συνέβη με την κα Πελαγία Μάλαμα και την ενασχόλησή της με τη ΣΕ.ΠΥ.Ν.Λ, αφού τρεις φωτιές, τρεις άσχημες εμπειρίες του παρελθόντος συντέλεσαν στο να ασχοληθεί ενεργά με τους εθελοντές πυροσβέστες. Η αρχή έγινε το 2010 με την ένταξή της στο σωματείο και συνεχίζεται επιτυχώς, αφού από το 2014 μέχρι και σήμερα εκλέγεται στο Δ.Σ. Το 2022 απέκτησε το βαθμό του αρχιπυροσβέστη, ενώ πριν λίγο καιρό εκλέχθηκε για δεύτερη θητεία, πρόεδρος του Σωματείου. Μια γυναίκα δυναμική, δραστήρια, επίμονη και πανταχού παρούσα (με την ομάδα της) δέχτηκε με μεγάλη χαρά να φιλοξενηθεί στον «Πολιχνιάτικο Λόγο»

Τ.Ζ. κα Μάλαμα, πώς και πότε «γεννήθηκε» η ιδέα για την ίδρυση του Σωματείου;

Π.Μ. Θα πάμε κάποια χρόνια πίσω, στο 2000, τότε που υπήρχαν συνθήκες ευνοϊκές και κατάλληλες για την ίδρυση του Σωματείου μας. Στο Πλωμάρι είχε, ήδη, ιδρυθεί το Εθελοντικό Πυροσβεστικό Κλιμάκιο του Δήμου Πλωμαρίου με τους 29 πιστοποιημένους, με ταυτότητα του Πυροσβεστικού Σώματος, Εθελοντές Πυροσβέστες.

Υπήρχαν και Εθελοντές Πυροσβέστες και Εθελόντριες Πυροσβέστριες στη Μυτιλήνη(33), στην Αγιάσο (25) και στην Καλλονή(10), εγγεγραμμένοι στο Σωματείο μας. Το σκεπτικό ίδρυσης του Σωματείου ήταν της κας Ελένης Κωτσάλου, η οποία μαζί με την κα Χριστίνα Σαββάκη, ήλθαν σε επαφή με τους εθελοντές των Πυροσβεστικών Κλιμακίων Αγιάσου, Καλλονής και Πλωμαρίου, τους ανέπτυξαν το σκεπτικό τους για την εκπροσώπησή τους στις Αρχές και την επίλυση των  προβλημάτων τους. Εδώ θα πρέπει να τονισθεί και ο σημαντικότατος ρόλος του Διοικητή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Μυτιλήνης κ. Νικολάου Νικολακόπουλου. Έτσι το σωματείο Εθελοντών Πυροσβεστών Νήσου Λέσβου(Σ.Ε.ΠΥ.Ν.Λ.) ιδρύθηκε το 2001.

Τ.Ζ. Πόσα μέλη έχει ο σύλλογος των εθελοντών και πόσες εθελοντικές ομάδες σαν αυτή του Πολιχνίτου υπάρχουν στο νησί;

Π.Μ. Το Σωματείο έχει 419 εγγεγραμμένα μέλη, από τα οποία τα 150 περίπου είναι ενεργά. Είναι εθελοντές πυροσβέστες του πυροσβεστικού σώματος ή της πολιτικής προστασίας, κυρίως από τη Μυτιλήνη, το Πλωμάρι, τη Γέρα, το Αμπελικό, το Μανταμάδο, την Ερεσό, την Αγία Μαρίνα, τον Πολιχνίτο και ευελπιστούμε στο μέλλον να προστεθούν εθελοντές και από τα υπόλοιπα μέρη του νησιού μας.

Τ.Ζ. Ποια διαδικασία ακολουθείται για να γίνει κάποιος εθελοντής δασοπυροσβέστης;

Π.Μ. Υπάρχουν δύο κατηγορίες εθελοντών πυροσβεστών. Η πρώτη κατηγορία είναι οι  Εθελοντές Πυροσβέστες του Πυροσβεστικού Σώματος(Ν 4029/2011). Όσοι λοιπόν ενδιαφέρονται, καταθέτουν τα δικαιολογητικά τους από τον Ιούνιο έως και 30 Σεπτεμβρίου, στις κατά τόπου Υπηρεσίες του Πυροσβεστικού Σώματος. Το όριο ηλικίας κυμαίνεται μεταξυ 18-55 χρονών. Έπειτα περνάνε από μία εκπαίδευση 120 ωρών και αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία, δίνουν εξετάσεις. Από την στιγμή που θα αποκτήσουν την ιδιότητα του εθελοντή πυροσβέστη, πρέπει να κάνουν υποχρεωτική υπηρεσία 3(τρία) 8ωρα το μήνα , όλο το χρόνο, και παίρνουν εντολές από το Πυροσβεστικό Σώμα.

Η δεύτερη κατηγορία είναι οι Εθελοντές Πυροσβέστες της Πολιτικής Προστασίας. Οι ενδιαφερόμενοι εγγράφονται σε σωματείο που είναι εγγεγραμμένο στην Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και στην συνέχεια το σωματείο ζητάει την εκπαίδευση των μελών, αφού εχει βγει πρόσκληση. Το όριο ηλικίας είναι 18-65 χρονών για δασοπροστασία - δασοπυρόσβεση, ενώ μόνο για δασοπροστασία είναι από 18 ετών και άνω. Οι ενδιαφερόμενοι περνάνε από εκπαίδευση 70 ωρών και αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία, δίνουν εξετάσεις. Σ’ αυτή την κατηγορία, εντολή παίρνουν από το τμήμα της Περιφέρειας της Πολιτικής Προστασίας και επιχειρούν συνήθως κατά την αντιπυρική περίοδο, δηλαδή από 1η Μαίου έως 31 Οκτωβρίου και αν, φυσικά, τύχει κάτι έκτακτο.

Τ.Ζ.Τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετώπισε ή αντιμετωπίζει  το Σωματείο σας ποια ήταν/ είναι ;

Π.Μ. Ο θεσμός του εθελοντή πυροσβέστη, έχει περάσει από χίλια κύματα, όπως και τα σωματεία. Δυστυχώς έχουμε γίνει ζητιάνοι. Προσπαθούμε για τα αυτονόητα.

Ζητάμε δηλαδή, μετά την εκπαίδευση, ατομικό εξοπλισμό, πιστοποίηση, απόκτηση εργαλείων και  εξοπλισμού για την αντιμετώπιση των συμβάντων. Το βασικότερο πρόβλημα μας είναι τα οχήματα. Τα οχήματα που επιχειρούν (4Χ4) είναι πάνω από 23 χρονών. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γίνει σύντομα αντικατάσταση και φυσικά πλήρωση  στις περιοχές που δεν έχουν.

Παλαιότερα, όσο υπήρχε η Νομαρχία, επιχορηγούσε κάθε χρόνο τα σωματεία της Πολιτικής Προστασίας με το ποσό των 3.000 ευρώ ανά έτος. Δυστυχώς αυτό έχει σταματήσει. Έτσι αναγκαστήκαμε να ενταχθούμε σε πρόγραμμα LEADER το οποίο όμως ολοκληρώθηκε το 2021. Οι ανάγκες έχουν αυξηθεί και συνεχώς αυξάνονται, καθώς μόνο τον Ιούνιο του 2022 πιστοποιήθηκαν 51 άτομα ως εθελοντές του Πυροσβεστικού Σώματος.

Τ.Ζ. Με τι πόρους συντηρούνται όλα τα μέσα που διαθέτετε και πως καλύπτετε τα λειτουργικά έξοδα του Σωματείου;

Π.Μ. Οι δαπάνες που αφορούν τα οχήματα που ανήκουν στο Δήμο και την Περιφέρεια, βαραίνουν τους ίδιους. Οι υπόλοιπες ανάγκες, που είναι πολλές, καλύπτονται από δωρεές και με δικά μας έξοδα.

Τ.Ζ. Θέλω να μου πείτε τη γνώμη σας, γιατί ξεφεύγουν τόσο πολύ οι πυρκαγιές τα τελευταία χρόνια και κυρίως γιατί ξέφυγε τόσο πολύ, φέτος, η κατάσταση στα Βατερά;

Π.Μ. Οι πυρκαγιές οφείλονται στις κλιματικές αλλαγές, καθώς και στη μεγάλη βλάστηση που υπάρχει και κυρίως στο γεγονός ότι  οι ιδιοκτήτες δεν ασχολούνται με την περιουσία τους, υπάρχει μεγάλη εγκατάλειψη της γης, ανάβουν φωτιές για να κάψουν κλαδιά στα κτήματά τους και  εγκαταλείπουν ακόμα κι αυτές. Υπάρχει λοιπόν αμέλεια από τον ανθρώπινο παράγοντα. Σημαντική επίσης είναι και η αλλαγή του καθεστώτος των δασών, όπου πλέον εδώ και αρκετά χρόνια, δεν γίνονται οι εργασίες στα δάση όπως παλιά.

Η σφοδρότητα της πυρκαγιάς ήταν το βασικότερο χαρακτηριστικό στην πυρκαγιά των Βατερών, όπως ανέφερε και ο κ. Καλαμποκίδης (καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου). Επίσης η δύσκολη προσβασιμότητα σε διάφορα σημεία. Φυσικά υπήρχαν και άλλοι, πολλοί, παράγοντες που θα πρέπει να σας εξηγήσουν οι αρμόδιοι.

Τ.Ζ. Μετά τη φετινή πυρκαγιά στην ευρύτερη περιοχή του Πολιχνίτου, στην οποία και ήσασταν παρούσα, δημιουργήθηκε η εθελοντική ομάδα δασοπυρόσβεσης  Πολιχνίτου, μια ομάδα που είναι , από τις πρώτες μέρες, πολύ δραστήρια και αφοσιωμένη στο έργο της. Μιλήστε μας για το νέο σας «μέλος».

Π.Μ. Πρώτα απ’ όλα να σας πω ότι το  Σωματείο Εθελοντών Πυροσβεστών Νήσου Λέσβου, από τις 23 Ιουλίου έως και τις 28 Ιουλίου, συμμετείχε  με εθελοντές πυροσβέστες από Μυτιλήνη, Γέρα, Πλωμάρι και Ερεσό, με τα οχήματα τους και με δικό τους εξοπλισμό στην κατάσβεση της πυρκαγιάς. Επίσης καθοριστική ήταν η οργάνωση και η υλοποίηση της διοικητικής μέριμνας. Έτσι διαπιστώθηκε για ακόμα μία φορά, πόσο σημαντική ήταν η συμμετοχή των εθελοντών πυροσβεστών όλες αυτές τις μέρες.

Κατά  τη διάρκεια της φωτιάς των Βατερών, λόγο της σφοδρότητας και της έκτασης της, συμμετείχαν και πολλοί πολίτες από την περιοχή και γενικά από όλο το νησί. Αφού τελείωσε αυτή η δύσκολη εμπειρία και δοκιμασία για όλους μας, μία ομάδα ανθρώπων από την περιοχή σας προσέγγισε το σωματείο μας.

Ξεκινήσαμε τις συναντήσεις και τις ενημερώσεις και περίπου 50 άτομα έγιναν μέλη του σωματείου μας. Επί το πλείστον θα γίνουν εθελοντές της Β’ κατηγορίας.

Τ.Ζ Και ενεργήσατε αμέσως προκειμένου να σας παραχωρηθούν τα απαιτούμενα για τη σωστή λειτουργία της ομάδας.

Π.Μ. Βεβαίως. Ακολούθησαν διάφορες ενέργειες. Ως επίσημο σωματείο  εγγεγραμμένο στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, απευθυνθήκαμε στον Δήμο Δυτικής Λέσβου, στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και στο Δήμο Μυτιλήνης, σχετικά με τη δημιουργία της νέας ομάδας εθελοντών πυροσβεστών από την ευρύτερη περιοχή του Πολιχνίτου.

Μετά από επίμονη συλλογική προσπάθεια, με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Δυτικής Λέσβου, η ομάδα του Πολιχνίτου πρόκειται να αποκτήσει (ημιτελές προς επισκευή και παράδοση) κτίριο στην περιοχή "Ποταμούδια". Γι’ αυτό το λόγο θα δοθεί άμεσα ισόγειος χώρος στο κοινοτικό κτίριο του Πολιχνίτου. Επίσης θα  δοθεί ένα οικόπεδο, ενός περίπου στρέμματος, στην ίδια περιοχή και απο τα νέα πυροσβεστικά οχήματα που θα αποκτήσει ο Δήμος, το ένα θα δοθεί στην ομάδα. ΑΠΟΦΑΣΗ 195/2022 (μέχρι στιγμής δεν έχει υλοποιηθεί τίποτα από την απόφαση).

Επίσης, ο Περιφερειάρχης κ. Μουτζούρης Κωνσταντίνος, επιβεβαίωσε ότι θα παραδώσει έναν οικίσκο για τις ανάγκες της ομάδας και γενικά θα στηρίξει την προσπάθεια καθώς τα μέλη της ομάδας, επί το πλείστον, θα γίνουν εθελοντές πυροσβέστες της Πολιτικής Προστασίας και η Περιφέρεια εμπλέκεται έμμεσα.

Τ.Ζ. Πέρα από τις πυρκαγιές και τη δασοπυρόσβεση, συμμετέχετε και σε άλλες ανάλογες δράσεις;…Πρόσφατα, μάλιστα, ήρθατε και στον Πολιχνίτο και πραγματοποιήσατε εκπαιδευτικό σεμινάριο Α’ Βοηθειών για την εθελοντική ομάδα της περιοχής.

Π.Μ. Βέβαια. Οι βασικές δράσεις μας σχετίζονται με τις πυρκαγιές, τις χιονοπτώσεις, τις πλημμύρες, τις θαλάσσιες απορρυπάνσεις, τους
καθαρισμούς χειμάρρων, ακτών, δασών, μονοπατιών κ.α. Επίσης μεριμνούμε για τις σημάνσεις των μονοπατιών, τη σπορά και τις δεντροφυτεύσεις και δίνουμε μεγάλη βάση στην ενημέρωση.

Προσπαθούμε τα μέλη μας να περνάνε από εκπαιδεύσεις για καλύτερη ενημέρωση και γενικά να δημιουργούμε δράσεις για την ενεργοποίηση των μελών.

Τ.Ζ. Κλείνοντας τι θα θέλατε να πείτε σε κάποιον που θέλει να γίνει εθελοντής πυροσβέστης και που θα πρέπει να απευθυνθεί;

Π.Μ. Όποιος επιθυμεί να ενημερωθεί για τον θεσμό του εθελοντή πυροσβέστη, μπορεί να επικοινωνήσει στο email του σωματείου μας sepypel@gmail.com, στη σελίδα μας στο fb «Σωματείο Εθελοντών Πυροσβεστών Νήσου Λέσβου» ή στην ιστοσελίδα μας www.sepynl.gr

Αυτό που θα ήθελα κλείνοντας να επισημάνω, κλείνοντας, είναι το εξής…«Το να είσαι εθελοντής, είναι στιγμές. Το να είσαι εθελοντής πυροσβέστης, είναι ανεξίτηλες στιγμές».

Τ.Ζ. Σας ευχαριστώ πολύ!

Π.Μ. Κι εγώ σας ευχαριστώ!

Επιμέλεια: Ταξούλα Ζάχου